Thuộc truyện: Đích Tử Nan Vi
Chu Tử Tiếu, Dương Thanh, Thái Bảo, Liễu Đông Thành yên lặng dùng cơm, Minh Trạm làm theo hình thức hiện đại, mỗi người bốn món mặn một món canh, hai món cải, dùng bát trúc, cốc trúc và một đôi đũa trúc.
Mỗi người một phần.
Bốn người phụng mệnh mà đến, trong lòng đầy tâm tư, tưởng tượng đủ loại tình hình khi gặp mặt thế tử, nhưng không ngờ Minh Trạm không gặp bọn họ mà lại để bọn họ ở đây dùng bữa. Thế cho nên để cho vài lão hồ ly âm thầm cân nhắc, chẳng lẽ đây là thế tử đang ra oai phủ đầu?
Lý Thành thấy bọn họ đã dùng xong bữa, liền gọi hạ nhân đến thu thập thức ăn, dâng bốn tách trà thơm.
Người gác cổng của Tể tướng cũng là quan viên thất phẩm, huống chi Lý Thành có uy tín danh dự, lại là người bên cạnh Minh Trạm, tuy là nô tài nhưng cũng không tỏ ra kiêu ngạo hoặc siểm nịnh, mỉm cười nói, “Thỉnh bốn vị lão gia dùng trà, nô tài ở bên ngoài chờ, có gì cần phân phó thì cứ gọi nô tài một tiếng là được.”
Chu Tử Tiếu khách khí cười nói, “Không dám nhận. Làm phiền Lý huynh.”
Chu Tử Tiếu nói thẳng dòng họ của Lý Thành, làm cho Lý Thành xem trọng mà liếc mắt một cái, Dương Thanh tiến lên, tay trái cầm lấy tay của Lý Thành, đặt vào lòng bàn tay của Lý Thành một xấp giấy dày, mọi người đều hiểu ngầm trong lòng, Lý Thành cũng không từ chối, lặng lẽ thu vào trong y mệ, Dương Thanh hơi cau mày lại, hình như có một chút khẩn trương, hắn thấp giọng nói, “Chúng ta đều là nông dân, chưa từng được diện kiến dung nhan của thế tử, không giấu Lý huynh, trong lòng của ta hiện vẫn còn rất bất ổn.”
Lý Thành cười, “Ngài đừng nói vậy, thế tử thân phận tôn quý, mặc dù uy nghiêm nhưng lại thấu tình đạt lý, ngài suy nghĩ quá nhiều rồi.”
Bọn họ nói lời cảm tạ, Lý Thành mỉm cười cáo lui.
Thái Bảo và Liễu Đông Thành liếc nhau, cùng nhìn về phía Chu Tử Tiếu, “Chu lão huynh, huynh nói đi?”
Đệ đệ của Chủ Tử Tiếu là Chu Tử Chính làm đương sai bên cạnh Trấn Nam Vương, chuyện này cũng chẳng phải bí mật gì đối với các diêm thương, ngay cả Dương Thanh cũng chờ Chu Tử Tiếu quyết định, Chu Tử Tiếu kỳ thật cũng không có cơ sở, đệ đệ của hắn là Chu Tử Chính đã sớm nói với hắn, “Minh Trạm thông minh tuyệt đỉnh, hỉ nộ vô thường”, giờ khắc này Chu Tử Tiếu làm sao có chủ ý gì, bất quá hắn cũng là người từng trải phong sương, giấu diếm sắc mặt, nói một cách chắc chắn, “Thế tử bảo chờ thì chúng ta cứ chờ là được. Các ngươi cứ an tâm đi.”
Minh Trạm cũng không để bọn họ chờ lâu, sau khi cùng Phượng Cảnh Nam dùng ngọ thiện và nói chuyện một hồi thì Minh Trạm liền trở lại.
“Thật có lỗi, phụ vương bỗng nhiên gọi ta cùng dùng ngọ thiện nên mới trì hoãn.” Minh Trạm vui vẻ cười một cách ôn hòa, đợi bốn người thi lễ thì liền nâng tay ra hiệu, Hà Ngọc cất lên mấy chữ thỉnh đứng dậy, bốn người bèn cung kính đứng dậy, Minh Trạm ban thưởng tọa, vừa cười vừa nói, “Các ngươi đã dùng ngọ thiện hay chưa?”
“Bẩm điện hạ, chúng thảo dân đã dùng qua, rất thơm ngon.” Vẫn là Chu Tử Tiếu mở miệng trước.
“Vậy là tốt rồi.” Liếc mắt nhìn Cu Tử Chính vài lần, Minh Trạm cười, “Ta nghe lão Chu có nhắc đến ngươi, các ngươi cũng rất giống nhau.” Lại nhìn Dương Thanh rồi nói, “Ta đã nói với phụ vương và mẫu phi, Dương phi nương nương nhập phủ nhiều năm, trong chốc lát đàm luận xong mọi việc, nếu ngươi nguyện ý thì có thể đến thỉnh an một chút.”
Dương Thanh vội vàng tạ ơn.
“Đại Lý Thái Thành Tây, Liễu Thành Đông, ta đã sớm nghe nói đến các ngươi.” Minh Trạm đảo mắt qua gương mặt hơi lộ ra kinh ngạc của bọn họ, cười nói, “Trăm nghe không bằng mắt thấy, có lẽ các ngươi cũng sớm muốn gặp ta.”
Chỉ đơn giản vài câu đã làm cho bốn người đều rùng mình, thế tử đã sớm chuẩn bị.
“Mấy năm nay mỏ muối thu hoạch thế nào?” Minh Trạm ngồi ở trên cao ngay vị trí chính giữa, đặt một nhuyễn tháp bằng gỗ mun khắc hoa mẫu đơn, trên nhuyễn tháp có lót nệm mềm mại, trên hạ khố có phủ một lớp khăn nạm ngọc thạch, chỉ là thanh ngọc bình thường nhưng tư thái ngồi dựa vào nhuyễn tháp một cách tùy ý, nụ cười làm đôi mắt khẽ cong lên, lộ ra vài phần sắc bén. Nhưng dù sao hắn vẫn còn quá trẻ, môi hồng răng trắng, có vài phần khả ái.
Đủ loại khí chất mâu thuẫn đan xen vào nhau, tạo thành một loại khí chất độc đáo khó có thể hình dung.
“Nhờ ân đức của Vương gia và điện hạ nên chúng thảo dân có cuộc sống cũng ổn.”
“Khá lắm.”
Không hổ là thương nhân, máu gian ăn sâu vào xương tủy, cho dù hiện tại đói rách cũng không thể nói là cuộc sống gian khổ, nếu không chẳng phải sẽ có sẵn lý do để Minh Trạm cải cách thuế muối hay sao.
Minh Trạm đơn giản đi thẳng vào vấn đề, “Các ngươi vốn có tin tức nhạy bén, chuyện thuế muối chắc là các ngươi đều đã nghe nói đúng không?”
“Dạ.” Miệng của bốn người bắt đầu cảm thấy đắng chát, tuy đây là lần đầu tiên giao tiếp với vị thế tử này nhưng nhất định không phải là người dễ đối phó, chỉ cần Vương phủ hạ quyết tâm thì bại cục của bọn họ đã định trước.
“Chu gia làm muối đã hơn trăm năm, Thái gia ngắn nhất, hai mươi năm trước mới bắt đầu giao thiệp với ngành muối.” Minh Trạm nói, “Các ngươi ăn quen bát cơm này, ta lại tùy tiện muốn cải chế, các ngươi không tình nguyện thì ta cũng có thể hiểu rõ.”
“Chúng thảo dân không dám có tâm tư bất kính.” Chu Tử Tiếu kiên trì nói, “Chẳng qua làm đã lâu, người đi theo chúng thảo dân ăn cơm cũng nhiều, chúng thảo dân thật ra không có cách nào, không dám giấu thế tử, trên dưới một trăm năm qua cũng để dành một chút của cải. Chẳng qua những người đó đi theo chúng thảo dân, nay sinh kế bị chặt đứt, không biết cuộc sống về sau sẽ như thế nào.”
Thái Bảo bất quá chỉ mới hơn ba mươi, so với đám lão nhân ở đây thì hắn có vẻ khá trẻ, trong lòng của hắn như thiên nhân đang giao chiến, bởi vì tuổi còn trẻ cho nên đặc biệt có dã tâm, nói một cách châm chước, “Lúc trước thảo dân chỉ nghe mọi người lén truyền miệng, hôm nay nghe thế tử nói như thế thì trong lòng cũng có cơ sở. Thảo dân ủng hộ quyết định của thế tử. Chẳng qua cũng như Tiếu thúc đã nói, chúng thảo dân thì không sao, nhưng cũng phải có lương tâm, chúng thảo dân cũng phải lo lắng cho đám thủ hạ, chưởng quầy, và bọn tiểu nhị…” Lén nhìn Minh Trạm một chút, Minh Trạm đang nhìn hắn, có vẻ rất lắng nghe, Thái Bảo thấy sắc mặt của Minh Trạm không lộ ra điều gì, trong lòng hơi có chút lo lắng, đành tiếp tục nói, “Thảo dân không có kiến thức gì nhưng cũng hiểu chuyện này nên được trì hoãn một chút, dù sao cũng phải cho chúng thảo dân một ít thời gian để chuẩn bị, an bài cho các thuộc hạ.”
Lời này tốt hơn nhiều so với dự kiến, Minh Trạm mỉm cười, “Tất nhiên rồi. Thuế muối có thời hạn năm năm, lần trước các ngươi bắt đầu vụ thuế muối cũng chỉ mới hai năm, còn có ba năm để làm tốt. Tuy rằng thuế muối đang đợi cải cách, chẳng qua đây cũng không phải chuyện một sớm một chiều. Ta chỉ định tiến hành cải cách thuế muối trên hai mỏ muối được tuyển chọn trước, nhìn xem hiệu quả như thế nào, có chỗ nào cần phải cải tiến nữa hay không.”
“Đương nhiên ta cũng sẽ không để các ngươi chịu thiệt.” Minh Trạm nói, “Ta đã lệnh cho Chu Đại Nhân, chính là đệ đệ của Chu Tử Tiếu đi đàm phán với Tàng Hãn, mở ra mậu dịch biên ải với Tây Tạng. Nếu các ngươi nguyện ý giao ra mỏ muối thì ta sẽ bồi thường một khoản nhất định cho các ngươi trong mậu dịch biên ải.”
Đám người thật muốn hỏi, “Ngài định bồi thường chúng ta bằng cái gì a!”
“Người Tây Tạng thích đồ sứ, tơ lụa, lá trà của chúng ta, cho dù các ngươi không biết rõ lợi nhuận của giao dịch trà mã thì có lẽ cũng có một con số đại khái, đúng không?” Khóe môi của Minh Trạm nhếch lên một nụ cười, “Lợi nhuận này chẳng ít hơn lợi nhuận mà muối đem lại cho các ngươi đâu.”
“Có ba hạng mục, trong vòng ba năm đầu giao dịch với Tây Tạng, mỗi hạng mục sẽ có hai nhà đại diện, các ngươi dâng ra hai mỏ muối thì sẽ nhận được quyền giao dịch hạng nhất.” Minh Trạm nghe được tiếng hít thở trong phòng tăng lên, hài lòng gật đầu, “Hơn nữa trong vòng ba năm, hoàn toàn miễn thuế.”
Liễu Đông Thành nuốt nước miếng òm ọp, kiềm chế không được mà hỏi, “Chúng ta được miễn thuế vậy các thương nhân khác thì sao?”
“Năm đầu tiên lấy thuế bằng lãi ròng của nửa thành muối, năm thứ hai là một thành muối, năm thứ ba là hai thành muối, từ đó về sau sẽ lấy thuế bằng lãi ròng của hai thành muối.” Minh Trạm nói rõ ràng trật tự, “Các ngươi được miễn thuế ba năm, năm thứ tư sẽ tính thuế bằng lãi rồng của nửa thành muối, rồi tiếp tục như ta vừa nói.” (1 thành muối = mười dặm thửa vuông)
“Các ngươi làm buôn bán, lợi ích trong đó chắc không cần ta phải nhiều lời đúng không.”
Nói thành thật thì tâm tình của bọn họ tựa như lơ lửng trên không, giao dịch với Tây Tạng đương nhiên rất hấp dẫn, nhưng thuế má….
Thương nhân ở đây không lưu hành chuyện nộp thuế.
Mọi người xem thương nhân là hạ đẳng, thương nhân vốn không nhiều, triều đình cũng thương cảm đối với thuế má từ thu nhập của thương nhân, bởi vì thuế muối thu được từ bọn họ cực kỳ bé nhỏ.
Nay Minh Trạm há mồm đòi thuế bằng hai thành muối.
Miệng của bọn họ như đang ngậm mật đắng, nói không nên lời. Minh Trạm bỏ thêm một câu, “Ta sẽ cung cấp cho các người càng nhiều cơ hội buôn bán, các ngươi cũng phải suy nghĩ vì đám thủ hạ, hiện tại không cần nói với ta là nguyện ý hay là không nguyện ý.”
“Năm đầu tiên ta chỉ chọn hai mỏ muối, cũng chỉ có hai mỏ muối này có thể hưởng thụ chính sách ba năm miễn thuế. Sang năm nếu muốn gia nhập thì cũng không có ưu đãi như vậy.” Minh Trạm thản nhiên cười, “Các ngươi có thể chậm rãi suy nghĩ, trước khi ta trở về từ biên ải Tây Tạng thì các ngươi cũng có đủ thời gian. Ta cũng không phải đang uy hiếp, ngược lại, ta thích tuân theo quy củ mà làm việc.”
Lần này gặp mặt rất ngắn ngủi, bất quá sử sách đời sau lại tôn sùng là bước ngoặt kinh điển, ở rất nhiều năm sau, cho dù là sử học, kinh tế học, chính trị học hoặc là xã hội học thì đều đồng loạt xem như buổi gặp mặt ngắn ngủi này là cuộc gặp mặt tư bản có tính lịch sử.
Đương nhiên bốn gia tộc ở đây không vui vẻ tuân theo tư tưởng của thế tử như đời sau tưởng tượng, bọn họ quả thật là kẻ câm ăn hoàng liên, có đắng cũng nói không nên lời.
Bọn họ làm muối nhiều năm, đây là công việc ổn định, cho dù đút lót tặng lễ rất nhiều quan viên, cho dù có rất nhiều đám buôn lậu muối tư cướp lấy một phần định mức, nhưng dù sao những chuyện này cũng không thể công khai.
Hơn nữa, ai có thể không ăn muối cơ chứ?
Có người ăn muối thì bọn họ sẽ có thị trường, như vậy có thể kiếm bạc.
Chỉ cần nghề muối vẫn an ổn như trước thì phú quý vẫn sẽ bền vững ở bên cạnh bọn họ.