Thuộc truyện: UAAG – Đội Điều Tra Tai Nạn Hàng Không
Các hãng sản xuất máy bay lớn đều sẽ sắp xếp “Đội khai thác mặt đất” chuyên biệt, phụ trách xử lý sự cố các loại máy bay.
Từ nhỏ như bảo dưỡng máy bay đến lớn như tai nạn máy bay đều do nhân viên chuyên nghiệp của đội khai thác mặt đất chịu trách nhiệm.
Hai mươi ba năm trước, sau khi Emirates 411 gặp nạn, là hãng sản xuất máy bay, đương nhiên Boeing đã cử một đội điều tra hiện trường chuyên nghiệp để điều tra vụ án này cùng NTSB và GCAA. Nhưng lần này, họ không cử người đến nữa mà chỉ trò chuyện với trụ sở qua mạng, giúp đỡ về mặt kĩ thuật.
4 giờ chiều theo múi giờ Dubai, cũng tức là 7 giờ sáng theo múi giờ Chicago, trụ sở điều tra về Emirates 411 và đội khai thác mặt đất của Boeing bắt đầu họp video.
Đó là một cuộc họp dài lê thê, Trác Hoàn bảo Tô Phi gửi tất cả số liệu của 124 lần thí nghiệm cho Boeing.
Sau khi Boeing nhận được email đã lập tức sắp xếp phòng thí nghiệm và xử lý, phân tích số liệu. Boeing sở hữu một trong những phòng thí nghiệm máy bay tiên tiến nhất toàn cầu, vì lí đó mà khi có được số liệu thí nghiệm, họ chỉ tốn mất bốn mươi phút là đã chuẩn bị vật liệu thí nghiệm, lắp đặt các máy móc thiết bị liên quan và bắt đầu tiến hành thí nghiệm xác nhận ngược lại.
Trên màn hình chiếu, người phụ trách với mái tóc lấm tấm hoa râm nhận được số liệu phòng thí nghiệm gửi đến, sắc mặt dần khó coi hơn. Ông ta lật xem tài liệu, ngẩng đầu nói: “Cuộc thí nghiệm về vụ nổ trong bình xăng ở cánh, sóng xung kích làm hư hại đến lớp vỏ cánh tà đã kết thúc. Trong ba lần thí nghiệm, có một lần thành công làm cho lớp vỏ kết cấu bằng thép cả trong lẫn ngoài đều tróc ra. Nhưng cậu Patrick à, tôi không nghĩ rằng điều này sẽ ảnh hưởng đến việc máy bay bay.”
Trác Hoàn nhìn ông ta: “Ông nói tiếp đi.”
Nhân viên Boeing giải thích: “Chúng tôi đã nghe nói về chuyện vụ án Emirates 411 có nhân chứng mới xuất hiện rồi. Thí nghiệm này của cậu có thể giải thích một cách hợp lí cho việc “mảnh vỡ cánh tà” mà người đó trông thấy là cớ làm sao, nhưng lớp vỏ ngoài bề mặt cánh tà và đĩa cánh quạt động cơ là hai chuyện khác nhau.”
“Lớp vỏ cánh mà Boeing 777 của chúng tôi sử dụng là hợp kim Nhôm siêu cứng, có khả năng chống chịu rất mạnh. Ở bộ phận cánh tà thì sử dụng khung nhựa cốt sợi thủy tinh(1). Ban nãy chúng tôi đã xác minh từ thí nghiệm rằng vụ nổ bên trong bình xăng có thể phá hỏng nhựa thủy tinh của cánh tà, làm lớp vỏ hợp kim Nhôm siêu cứng tróc ra khỏi cánh. Song, chuyện này không đồng nghĩa với việc đĩa cánh quạt bên trong động cơ cũng sẽ bị vỡ do sóng xung kích được.”
Người phụ trách của Boeing ra lệnh cho cấp dưới đưa video quay thí nghiệm ban nãy lên màn hình.
“Cậu Patrick và các nhân viên điều tra hãy xem đi. Lúc công ty Boeing chế tạo máy bay dĩ nhiên sẽ không giở trò bịp bợm, cũng sẽ không sử dụng vật liệu chất lượng kém. Nhưng vật liệu cho cánh và động cơ vẫn không thể so với nhau được. Đĩa cánh quạt của động cơ được xưng là “viên ngọc sáng trên vương miện”, là bộ phận quan trọng nhất trong một cái động cơ. Trong khi đĩa cánh quạt tuốc bin trong động cơ Trent 800 của Rolls-Royce lại sử dụng dầm composite vi mô(2)…”
Số liệu Vật lý, video thí nghiệm, tấm ảnh chụp vết gãy vật liệu…
Người phụ trách của đội khai thác mặt đất Boeing bày hàng tá chứng cứ rành mạch trước mặt mọi người, ông ta giải thích liến thoắng bằng ngữ điệu tự tin. Sự tự tin của ông ta bắt nguồn từ niềm tin đối với máy bay và phòng thí nghiệm của Boeing.
Cuối cùng, ông ta tổng kết lại: “Đúng là vụ nổ bên trong bình xăng có thể sẽ khiến lớp vỏ cánh tà tróc ra, điều này đã được các cậu chứng minh rồi. Nhưng cậu Patrick à, tôi buộc phải lấy làm tiếc mà nói cho cậu hay, đương lượng nổ và sóng xung kích như thế này tuyệt đối không thể phá hủy đĩa cánh quạt của động cơ Trent 800 được! Kể cả chúng có ở gần nhau thì cũng tuyệt đối không thể.”
Trác Hoàn đọc toàn bộ tài liệu, đoạn ngẩng đầu lên: “Trước hôm nay, ông có bao giờ nghĩ rằng vụ nổ bên trong bình xăng cánh Boeing 777 có thể làm tróc lớp vỏ ngoài bề mặt máy bay và hoàn toàn không hề nhận thấy từ bên ngoài?”
Người phụ trách bên Boeing sửng sốt. Ông ta im lặng một lát mới đáp: “Tôi chưa bao giờ nghĩ tới.”
Trác Hoàn cười khẽ: “Tai nạn hàng không được tạo nên từ vô số sự trùng hợp, đừng bao giờ thốt ra bốn chữ “tuyệt đối không thể” này về một cái máy bay.”
Cuộc họp video lặng đi mất vài giây.
Phục Thành ngẩng đầu, nhìn bóng dáng Trác Hoàn.
Trác Hoàn tựa bàn, đầu hơi nghiêng, nhìn nhân viên Boeing trong màn hình với nét mặt điềm nhiên. Ai nấy đều tưởng rằng câu này của hắn là nhằm vào Boeing, là nhắc nhở, và cũng là răn đe. Nhưng chẳng hiểu sao, nhìn bóng lưng của hắn, Phục Thành bỗng dưng nghĩ rằng… Có lẽ câu nói này của hắn cũng là để nói về MaiFei F485.
Phục Thành cất lời: “Thầy Trác à, bên Lovince gửi tin tức.”
Trác Hoàn nghoảnh đầu nhìn anh, bốn mắt chạm nhau, hắn hỏi: “Thí nghiệm thuận lợi chứ?”
Phục Thành gật đầu khẽ: “Vô cùng thuận lợi. Anh ấy đang nén số liệu thí nghiệm và gửi đến email của UAAG…”
“Nhận được email rồi!” Tô Phi hưng phấn reo lên, cậu ta nói với Trác Hoàn: “Này RIP, bây giờ giải nén số liệu luôn chứ?”
Trác Hoàn: “Chiếu lên màn hình đi.” Hắn dừng một lát, đoạn nhếch môi: “Đúng rồi, tiện thể gửi cho Boeing một bản luôn.”
Sắc mặt của người phụ trách bên Boeing khẽ thay đổi, ông tay tinh tường nhận ra sự khác thường.
Năm phút sau, số liệu thí nghiệm chi chít và và đồ thị đường gấp khúc được chiếu lên màn hình lớn. Người phụ trách của Boeing nhíu mày xem những số liệu này. Càng xem, cõi lòng ông ta càng nặng trĩu hơn.
Trác Hoàn hai tay đút túi, bâng quơ nói: “Hai mươi ba năm trước, bất kể phòng thí nghiệm của NTSB hay Boeing cũng không thể chứng minh vì sao đĩa cánh quạt của Emirates 411 lại vỡ. Còn hiện nay, với tiền đề sóng xung kích từ vụ nổ được đưa ra và thực hiện thí nghiệm kiểm tra tiết diện…”
“Sự thật đã chứng minh, tai nạn hàng không được tạo nên từ vô số sự trùng hợp.”
Cùng lúc đó, tại trụ sở chính NTSB, Washington, Mỹ.
Lovince trình báo cáo thí nghiệm lên cho Phó cục trưởng Andrew.
Đôi mắt Levi Andrew lướt nhanh qua hàng chữ cái tiếng Anh màu đen, ánh mắt ông ta toát lên vẻ bình tĩnh. Đọc xong bản báo cáo thí nghiệm chẳng tính là dài dòng này, ông ta ngẩng đầu nhìn cấp dưới tâm phúc: “Quả nhiên vẫn có tính ngẫu nhiên.”
Lovince khó dằn nỗi vui mừng: “Phải. Bình thường thì với độ bền kéo của đĩa cánh quạt động cơ Rolls-Royce, cho dù có gặp phải sóng xung kích từ vụ nổ ở một khoảng cách quá gần đi chăng nữa thì cũng sẽ không bị vỡ được. Sóng xung kích có thể làm gãy nó nhất định có thể trực tiếp phá hủy cả cái cánh của máy bay. Nhưng, Cục trưởng Andrew à, giả thiết ngài đưa ra vào hai mươi ba năm trước cũng chẳng hề sai. Đĩa cánh quạt vỡ này sở dĩ bị vỡ là bởi chất liệu của chính nó xuất hiện một vài thay đổi đặc biệt mang tính ngẫu nhiên. Loại thay đổi đặc biệt đó có tính ngẫu nhiên rất lớn. Có thể nó sẽ bị phát hiện vào một lần kiểm tra, bảo dưỡng nào đó. Thế nhưng, trớ trêu thay, khi phát hiện ra chất liệu của nó bị hỏng thì tai nạn đã xảy ra rồi.”
Cùng thời điểm đó, sau khi nhân viên của đội khai thác mặt đất Boeing nhìn số liệu thí nghiệm này bèn im lặng.
Ban đầu họ định đưa ra lời đề nghị với NTSB xin mảnh vỡ đĩa cánh quạt của Emirates 411 về rồi thực hiện thí nghiệm lần nữa, song bây giờ họ lại chẳng phát biểu ý kiến gì cả.
Thành viên UAAG không có ý kiến gì về việc này.
Sau khi cuộc họp qua video kết thúc, chú Joseph nhún vai: “Hãng lớn toàn vậy đấy, dù có thế nào đi chăng nữa cũng chỉ tin bản thân, khăng khăng phải tận mắt chứng kiến mới tin.”
Lina cười tủm tỉm: “Cháu đồng ý với cách nhìn của chú đấy chú Joseph ạ. Mạch Phi cũng y hệt, nhưng không chỉ vì họ không tin tưởng các cơ quan hay tổ chức khác mà phần đa là vì họ tin tưởng vào chất lượng của chính bên mình. Niềm tin này được thành lập nên từ nền tảng của hàng vạn lần thí nghiệm. Lấy ví dụ như MaiFei F485 chẳng hạn, trước khi nó được thiết kế ra, mỗi một bộ phận của nó đều phải qua ít nhất là 1000 lần thí nghiệm.”
“Là 1316 lần.”
Lina quay đầu nhìn Trác Hoàn: “Reid à?”
Trác Hoàn hơi dùng sức đứng thẳng người. Hắn nhìn về phía cô bạn thân của mình, nhai kẹo cao su, vẫn trưng dáng vẻ như cả thế giới nợ hắn mười tỷ vậy. “1316 lần thí nghiệm, là máy cảm biến nhiên liệu của máy bay. Bởi vì về cơ bản là lấy lại từ cách lắp đặt của MaiFei F475, không có sự cải tiến nào.”
Lina mỉm cười đáp: “Vâng.”
Cuộc điều tra hai tháng đến đây bèn tạm thời kết thúc, chỉ còn bản báo cáo điều tra cuối cùng nữa thôi.
Trác Hoàn: “Phục Thành, lần này em viết báo cáo điều tra.”
Phục Thành sửng sốt, anh nhìn người đàn ông nào đó: “Được.”
Chú Joseph lấy làm ngạc nhiên: “Phục à, tuy rằng chúng ta đã rõ nguyên nhân cho vụ án này, nhưng có rất nhiều nơi liên quan đến vấn đề thí nghiệm chuyên nghiệp. Cháu viết nổi chứ?”
Phục Thành mỉm cười: “Không thành vấn đề đâu ạ.”
Chú Joseph phì cười: “Chú chỉ nói vậy thôi, dù cháu có nhờ chú giúp thì chú cũng bó tay ấy mà.”
Bình thường bản báo cáo điều tra mà UAAG tham dự được chia làm hai loại.
Đối với những vụ án nặng tính chuyên ngành, có yêu cầu rất cao với thí nghiệm thì Trác Hoàn sẽ tự tay viết báo cáo, ví dụ như Japan Airlines 917.
Nguyên nhân tai nạn không có yêu cầu chuyên ngành ngặt nghèo thì những người khác đều có thể viết được, ví dụ như việc chú Joseph viết báo cáo cho US Airways 4012.
Điều đó không đồng nghĩa với việc Phục Thành không biết viết báo cáo điều tra tai nạn hàng không đặt nặng tính chuyên ngành, có điều đối với Trác Hoàn thì sẽ thuận buồm xuôi gió hơn. Hắn chẳng cần phải suy ngẫm gì nhiều, trong khi những người khác có thể sẽ phải tốn một khoảng thời gian nhất định để sắp xếp lại các số liệu thí nghiệm và tổng kết lại.
Vụ việc Japan Airlines 917 lần đó xảy ra là do ảnh hưởng của sóng điện từ lên thiết bị dò hạt sắt từ MCD, mỗi một số liệu và công thức Vật lý đều phải chuẩn chỉnh, sai một con số là sẽ lệch cả nghìn dặm. Còn lần này, đương lượng nổ và tính chất Vật lý của vật liệu máy bay cũng là một bộ phận mấu chốt trong bản báo cáo.
Trác Hoàn cứ tùy tiện giao cho Phục Thành viết như vậy làm mọi người thấy hơi ngạc nhiên, song lại không cảm thấy có gì sai.
Chỉ là chú Joseph vẫn hỏi: “Reid à, cháu không viết sao?”
Trác Hoàn ngước mắt nhìn Phục Thành, nhếch môi lên: “Muốn tôi viết không?”
Phục Thành im lặng nhìn hắn, lắc đầu, gương mặt chẳng có thêm biểu cảm nào, “Không cần đâu.”
Tô Phi: “Đằng nào chúng ta vẫn phải sửa sang lại số liệu và tài liệu thôi mà.”
Nhân viên GCAA – Muhammad cũng bật cười: “Phải, chúng ta sẽ giúp nhau viết.”
Mọi người cùng cười khì.
Nhìn dáng điệu thoải mái hào hứng của họ, Trác Hoàn lại chẳng vui. Hắn khịt mũi hừ khẽ, đoạn cười lạnh một tiếng, cất bước đến chỗ mình rồi ngồi xuống. Hắn khoanh tay trước ngực, nhìn chằm chằm Phục Thành – người đang nói chuyện với Tô Phi. Song, dường như cái ánh mắt trắng trợn và rõ ràng đó chẳng chạm đến chỗ Phục Thành nổi.
Phục Thành hoàn toàn không liếc hắn lấy một lần.
Trác Hoàn: “…”
Hừ.
Tai nạn máy bay Emirates 411 đã trôi qua hai mươi ba năm, vả lại trước mắt thì cái nguyên nhân được xác nhận đã có án lệ tương tự, thành thử chẳng ai gấp gáp cả.
GCAA không có truyền thống mỗi lần sau khi kết thúc điều tra sẽ mở tiệc rượu tổng kết như NTSB.
Song, điều đó cũng chẳng gây trở ngại đến một GCAA giàu nứt khố đổ vách.
Muhammad mỉm cười nói với thành viên UAAG: “Đêm nay chúng tôi chuẩn bị một vài món ngon ở nhà hàng hải sản của khách sạn, xem như ăn mừng, lúc ấy nhớ đi với nhau nhé.”
*Tác giả:
Trác RIP: Hừ, Phục Thành à, em không lại xin tôi giúp em sao?
Phục Chanh Chanh: Tôi thật sự không hiểu nổi thầy Trác nghĩ gì mỗi ngày nữa.
*Chú thích:
(1) Tên tiếng Anh là Fibeglass Reinforced Plastic, là một loại sản phẩm được sản xuất từ ứng dụng vật liệu composite. Một số tính chất như sau: Có đặc tính bền bỉ, chịu nén, chịu uốn dẻo cao hơn nhựa thông thường; Khả năng trơ lỳ, chống ăn mòn cực tốt với nhiều loại hóa chất như axit, bazo,…; Trọng lượng nhẹ chỉ bằng 1/10 bê tông và 1/15 thép nhưng độ cứng, độ bền cơ học hơn hẳn…
(2) Dầm composite tức là một vật thể được hình thành từ hai hay nhiều lớp vật liệu với hướng sợi khác nhau, có kích thước theo một phương lớn hơn rất nhiều so với các phương còn lại. Loại kết cấu này thường gặp trong các kết cấu chịu lực của ngành cơ khí, hàng không và xây dựng.